Bugünlerde özellikle çevrimiçi yayınlarda "Teknenizi Polonya bayrağına yazdırın" vb gibi tanıtımlar çıkıyor. Çok ucuz, çok kolay gözüküyor. Tanıtımlarda işlemin yalnızca birkaç gün aldığı, ödenen 500 Avro dolayındaki bedelin de bir kere ödendiği, her yıl vb gibi başka ödemenin olmadığı yazılıyor.
Çıkan tanıtımlar yalnızca Polonya bayrağı için değil, öteki bazı Avrupa Birliği (AB) ülkeleri için de sık sık çıkıyor.
Ancak, gerçekten Polonya (ya da herhangi bir AB) bayrağına geçiş bu denli kolay, bu denli sorunsuz mu?
Bu işte önemli olası tuzaklar var. Örneğin bir teknenin bir AB ülkesinin bayrağını taşıması demek, o teknenin AB'de üretilmiş ya da AB'ye dışalımının yapılmış olması demek. Başka deyişle o tekne artık bir AB ülkesinin teknesi oluyor. Bu da şu demek: AB ülkelerinde satılan her ürünün Katma Değer Vergisi'nin (KDV) ödenmiş olması gerekiyor. AB ülkelerinde KDV oranları her ürün kümesi için ülkeden ülkeye değişir. Örneğin A ülkesinde %20 olan oran, B ülkesinde %24 olabilir.
Polonya Bayrağı'na tekne yazdırma işini örnek alırsak, bu işin aracılığını yapan kuruluşların koşullarını ayrıntılı okumakta yarar var. Büyük olasılıkla İnternet sitelerinde her türlü ayrıntı olmayacaktır. Dolayısı ile, onlara yazdırma bedelini yatırıp para aktarmadan önce, onamanız gerek sözleşmeyi kendilerinden istemekte, gelen sözleşme örneğini de iyi okuyup anlamakta yarar var.
Bu aracılardan birisinin sitesinde bir yerlere sıkıştırılmış ek bilgileri arayıp bulduğunuzda örneğin şöye bir yazı var: "Polonya yetkilileri, bayrak yazılması sırasında KDV'nin ödenip ödenmediği bilgisini sormazlar. Ancak bu sizin KDV ödeme yükümlülüğünden kurtarMAZ. Her tekne sahibi vergisel yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumludur".
Bu şu anlama geliyor: Bugün Polonyalı yetkililer sormuyor diye, yarın sormayacakları anlamına gelmiyor. Yarın bu Polonyalı teknelerin sayısı artmaya başladığında AB Polonya'ya baskı yaparsa, Polonya yönetimi de size bir ileti gönderip "bana AB KDV belgesini gönderin" diyebilir. Belli bir süre içinde göndermezseniz vergi kaçıran kişi durumuna düşebilirsiniz.
Bu arada Polonya'daki standart KDV oranı %23. Orası Türkiye değil, tekneler için daha az olacağını sanmıyorum.
Bu olasılık, iyi olasılık. Hemen "ben artık oynamıyorum", deyip teknenizi başka bir ülkenin bayrağına geçirmeyi deneyebilirsiniz. Ancak bu iyi olasılığın da kötü bir bileşeni var. Olur da, 'AB KDV belgesini belli sürede göstermediniz' diye AB peşinizi bırakmaz, sizi vergi kaçıranlar listesine sokarsa (oralarda vergi kaçıranlara af çıkmaz. "Gavurluklarına" verin), herhangi bir AB ülkesine gittiğinizde üzerinize çullanırlar.
Kötü olan olasılıkta ise, ortalıkta Polonya bayraklı tekneler artınca, diyelim Yunan, İspanyol, İtalyan yetkililer denetimleri arttırırlar. Örneğin siz İstanköy'de, Sisam'da bir koyda güzel güzel dururken, Yunan Kıyı Güvenlik botu gelip denetlerse, "ufak" bir fatura çıkarırlar. KDV artı yaptırım. Tüm AB ülkeleri kıyılarında dolaşırken böyle bir olasılık sizi izleyecek.
İşin özeti: o kötü durum olduğunda, başta "kanka sen kaygılanma bizim yetkililer KDV belgesi sormuyor" diyen o Polonya bayrağı satan aracıları aradığınızda -olur da kendilerine ulaşabilirseniz-, size "bak ben burada yazmıştım". "Genelde sormuyorlar demek, hiç sormayacakları demek değil" yanıtını alacaksınız.
Bunları bilmekte yarar var.